Li-PFA ke eng? Tsohle tseo o hlokang ho di tseba
Latela blog ea rona ea litaba tsa Australia bakeng sa lintlha tsa morao-rao
Fumana lengolo-tsoibila la rona la litaba tse ncha, sesebelisoa sa mahala kapa podcast ea litaba ea letsatsi le letsatsi
Australia e ka tiisa melao e mabapi le maemo a amohelehang a lik'hemik'hale tsa bohlokoa tsa PFAS metsing a nooang, a theola palo ea seo ho thoeng ke lik'hemik'hale tsa ka ho sa feleng tse lumelletsoeng ka litara.
Lekhotla la Naha la Lipatlisiso tsa Bophelo bo Botle le tsa Bongaka ka Mantaha le lokollotse litataiso tse hlophisitsoeng tse ntlafatsang meeli ea lik'hemik'hale tse 'ne tsa PFAS metsing a nooang.
PFAS (li-per- and polyfluoroalkyl substances), sehlopha sa lik'hemik'hale tse likete tse 'maloa, ka linako tse ling li bitsoa "lik'hemik'hale tsa ka ho sa feleng" kaha li phehella tikolohong nako e telele' me li thata ho li senya ho feta lintho tse kang tsoekere kapa liprotheine. Ho pepeseha ha PFAS ho pharaletseng ebile ha ho felle feela metsing a nooang.
Ingolise bakeng sa lengolo-tsoibila la litaba la Guardian Australia
Litataiso tse hlophisitsoeng li fana ka likhothaletso bakeng sa meeli ea PFAS metsing a nooang bophelo bohle ba motho.
Tlas'a moralo, moeli oa PFOA - motsoako o sebelisetsoang ho etsa Teflon - o ne o tla theoleloa ho tloha 560 ng / L ho ea ho 200 ng / L, ho latela bopaki ba liphello tsa bona tse bakang mofetše.
Ho ipapisitsoe le matšoenyeho a macha mabapi le litlamorao tsa moko oa masapo, meeli ea PFOS - eo pele e neng e le motsoako oa bohlokoa ho mosireletsi oa masela Scotchgard - e ne e tla khaoloa ho tloha ho 70 ng/L ho isa 4 ng/L.
Ka Tšitoe selemong se fetileng, Setsi sa Machabeng sa Lipatlisiso ka Kankere se ile sa beha PFOA e le e bakang mofetše ho batho - sehlopheng se ts'oanang le ho noa joala le tšilafalo ea moea kantle - le PFOS e le "mohlomong" e bakang kankere.
Litaelo li boetse li hlahisa meeli e mecha bakeng sa metsoako e 'meli ea PFAS e thehiloeng bopaking ba liphello tsa qoqotho, ea 30ng / L bakeng sa PFHxS le 1000 ng / L bakeng sa PFBS. PFBS esale e sebelisoa e le phetisetso ea PFOS ho Scotchgard ho tloha ka 2023.
Mookameli ea ka sehloohong oa NHMRC, Prof Steve Wesselingh, o boletse puisanong ea boralitaba hore meeli e mecha e behiloe ho latela bopaki bo tsoang lithutong tsa liphoofolo. "Hajoale ha re lumele hore ho na le lithuto tsa batho tsa boleng bo lekaneng ho re tataisa ho nts'etsapele lipalo tsena," o boletse joalo.
Moeli o reriloeng oa PFOS o tla tsamaellana le litataiso tsa US, athe moeli oa Australia oa PFOA o ntse o tla ba holimo.
Wesseleigh o itse: "Ha se ntho e sa tloaelehang hore litekanyetso tsa tataiso li fapane ho ea ka linaha ho pota lefatše ho latela mekhoa e fapaneng le lintlha tse sebelisoang.
US e ikemiselitse ho tsepamisa mohopolo oa metsoako ea carcinogenic, ha balaoli ba Australia ba nka mokhoa oa "mohlala".
"Haeba re fihla ka tlase ho tekanyo eo, re lumela hore ha ho na kotsi ea ntho eo e bakang bothata bo tsejoang, ebang ke mathata a qoqotho, mathata a masapo kapa kankere," Wesseleigh o itse.
NHMRC e ile ea nahana ho beha moeli o kopaneng oa metsi a nooang a PFAS empa ea bona ho sa sebetse ho latela lipalo tsa lik'hemik'hale tsa PFAS. "Ho na le palo e kholo haholo ea PFAS, 'me ha re na leseli la chefo bakeng sa bongata ba bona," Ngaka David Cunliffe, moeletsi ea ka sehloohong oa boleng ba metsi bakeng sa lefapha la bophelo bo botle la SA, ho boletse. "Re nkile tsela ena ea ho hlahisa litekanyetso tsa tataiso bakeng sa PFAS moo ho nang le data."
Tsamaiso ea PFAS e arolelanoa lipakeng tsa mmuso oa koporasi le naha le libaka, tse laolang phepelo ea metsi.
Dr Daniel Deere, moeletsi oa metsi le bophelo bo botle ho Water Futures, o re batho ba Australia ba ne ba sa hloke ho ameha ka PFAS metsing a nooang a sechaba ntle le ha ba tsebisoa ka ho toba. "Re lehlohonolo Australia ka hore ha re na metsi leha e le afe a anngoeng ke PFAS, 'me u lokela ho ameha feela ha u eletsoa ka ho toba ke ba boholong.
Ntle le ha ho eletsoa ka tsela e 'ngoe, ho ne ho se "molemo oa ho sebelisa mehloli e meng ea metsi, e kang metsi a libotlolo, mekhoa ea ho hloekisa metsi a malapa, li-filters tsa metsi a benchtop, litanka tsa metsi a pula ea sebakeng seo kapa li-bores," ho boletse Deere statementeng.
"Maaustralia a ka tsoela pele ho ikutloa a kholisehile hore Melao ea Metsi a Nooang ea Australia e kenyelletsa saense ea morao-rao le e matla ka ho fetisisa ho tiisa tšireletso ea metsi a nooang," Prof Stuart Khan, hlooho ea Sekolo sa Boenjiniere ba Sechaba Univesithing ea Sydney, o boletse polelong.
NHMRC e etelletse pele tlhahlobo ea tataiso ea Australia mabapi le PFAS metsing a nooang ho elella bofelong ba 2022. Litaelo li ne li sa ntlafatsoa ho tloha 2018.
Litataiso tsa moralo li tla lula li le teng bakeng sa lipuisano tsa sechaba ho fihlela la 22 Pulungoana.
Ebile, re ka sebelisa li-sensor tsa boleng ba metsi ho bona boleng ba metsi, re ka fana ka li-sensor tse fapaneng ho lekanya likarolo tse fapaneng tsa metsi bakeng sa referense ea hau.
Nako ea poso: Dec-02-2024